Wtorkowe spotkania kulturalne: "Złoty sen" Grażyna Jeromin - Gałuszka

Fot. Marcin Piotr Oleksa 

"Żadne życie nie obywa się bez strat. To, co z tymi stratami zrobimy i czy potrafimy sobie z nimi poradzić, w mniejszym stopniu zależy od warunków zewnętrznych niż od nas samych." 

Nie oceniaj książki po okładce i nie osądzaj czyjegoś życia po pozorach, bo bardzo często to, co z daleka wydaje się złotem, po przyjrzeniu się z bliska jest tylko brzęczącą miedzią i ułudą czegoś, co nazywamy szczęśliwym życiem. 

Takie przesłanie przekazuje nam w swojej najnowszej książce "Złoty sen" Grażyna Jeromin - Gałuszka, kreśląc swoim wyjątkowym, pięknym stylem niezwykłe portrety zwyczajnych kobiet, z których życia po prostu nie chce się wychodzić. 

Lili, Ada i Kalina, trzy kobiety naznaczone życiem tak jak ty czy ja, każda ze swoim bagażem małych-wielkich spraw i tragediami, poprzez które podniosły się silniejsze, uświadamiając sobie, że gorycz, złość, żal i rozpamiętywanie prowadzą donikąd, niszcząc resztki tego, co człowiek próbuje jeszcze w sobie ocalić. 

W pięknej scenerii nałęczowskiego uzdrowiska Madame Lili prowadzi dom, którego pokoje wynajmuje. Co roku wracają do niej te same kobiety, które spędzają w Wililili całe lato - żona partyjnego działacza, Irena, z córką - szarą i nijaką, chorą na serce małą Adą; Laura, która codziennie musi zdawać listowne relacje swojemu chorobliwie zazdrosnemu mężowi; Eliza, obawiająca się własnego cienia i zupełnie nie wierząca w siebie, i Gabi - piękna, atrakcyjna, przemiła i wciąż narażona na plotki małomiasteczkowych gospodyń za swobodny styl bycia i uwielbienie ze strony samego dyrektora sanatorium. Wszystkie cztery wkraczały w życie Lili i jej pomocy domowej, Józefy, wraz z wiosną, wnosząc ze sobą radość, śmiech i beztroskę letnich miesięcy, z których czerpały przez cały kolejny rok. I nagle, jednego lata, wszystko się kończy. Kobiety przestają przyjeżdżać, a dom Lili pustoszeje, zapełniony jedynie sarkaniem i zrzędzeniem dwóch mieszkanek, żyjących już tylko wspomnieniami. 

"Nuda to taka straszna rzecz. Świadomość, że zaczyna się i kończy dzień identycznie jak poprzedni i tak już będzie zawsze, sprawia, że czas przestaje płynąć, tylko ucieka bez sensu. Czas bez zdarzeń jest jak zegar ustawiony w szczerym polu - nie wiadomo komu i po co odmierza kolejną godzinę."

Cały ten senny, powierzchowny świat wywraca do góry mała Ada, która po dwudziestu latach przyjeżdża tu już jako dojrzała kobieta, przywożąc ze sobą tajemnicę, o której zapomina, ciesząc się każdą drobną chwilą dnia przynoszącego nowe wyzwania i dziecięce wspomnienia. 

"Złoty sen" to piękna książka o sile kobiecej przyjaźni, która jest w stanie przetrwać lata i unieść ciężar, którego nie umie pojąć ani zrozumieć. To powieść o pogodnym przyjęciu przemijania i wybaczeniu. Jest w niej pochwała prostych chwil, z których składa się życie i refleksja nad biegiem zdarzeń, które jednym fragmentem oderwanym od całości, potrafią zmienić całe życie człowieka. 

"Mało kto zdaje sobie sprawę, iż sami nie tworzymy swojego życia, tylko robią to ludzie, którzy stają na naszej drodze."

Gdyby przyjaciółka z dzieciństwa nie pojawiła się nagle w życiu Kaliny, dokąd zaprowadziłaby ją miłość, która niszczy? Gdyby Lili nie wypowiedziała do swojej przyjaciółki przed laty zdania: "Już nigdy się do ciebie nie odezwę", dotrzymując słowa przez sześćdziesiąt pięć lat, być może miłość, która je podzieliła nie byłaby warta poświęcenia przyjaźni. I gdyby Ada nie usłyszała pewnego zdania, nie dostałaby szansy na przeżycie najpiękniejszego lata w swoim czterdziestoletnim życiu. Dumne kobiety, których życie mogłoby się zupełnie inaczej potoczyć, gdyby umiały o tym z kimś porozmawiać, i trudne wybory, których musiały dokonywać, aby ocalić same siebie. 

"Bo nikomu nie pomożesz, jeśli nie uratujesz samej siebie." 

Grażyna Jeromin - Gałuszka po mistrzowsku kreuje świat kobiecych relacji, doskonale i bez przebarwień oddając łączące je więzi. W jej powieściach to, co wydawałoby się czarne, nabiera pastelowych kolorów, a to co dotąd postrzegane jako białe, szarzeje i pokrywa się patyną. W swoich książkach bardzo wyraźnie podkreśla bliskość międzyludzką i znaczenie rozmowy, która nie jest jedynie suchym przekazem informacji, ale szczerą wymianą ważnych zdań i słów, które oczyszczają, wspierają i motywują. Tym jednak, co w jej książkach mnie ujmuje i wpisuje powieści Grażyny Jeromin- Gałuszka w poczet tych najwyżej przeze mnie cenionych wśród pisarzy, to piękny styl i język, którym Autorka maluje przedstawiane sceny, i realizm. Tutaj wszystko jest prawdziwe do szpiku kości, i przez to bliskie czytelnikowi, który widzi tuż obok siebie Adę, Kalinę, Lili czy Józefę, czuje atmosferę nałęczowskiej wilii i rozumie każdą z nich dzięki temu, że wszystkie zmagają się z normalnym, codziennym życiem, od którego nie uciekają. Te kobiety, świadome własnych słabości, z którymi często nie mają nawet już siły walczyć, dźwigają na sobie wszystkie życiowe zadry, drzazgi i poranienia, nie tak łatwo dopuszczając do siebie tych, którzy z prostej ludzkiej życzliwości wyciągają do nich rękę. Znamy to, kobieca duma, która sprawia, że zagryzamy wargi, podnosimy wysoko głowę i próbujemy przekonać świat i same siebie, że damy radę. Jak zawsze. W takich momentach dobrze jest spotkać na drodze swojego życia taką Adę, która z wielką wewnętrzną siłą zawalczyła o zwykłe człowieczeństwo, przekonując, że nigdy nie jest za późno, aby zacząć na nowo. 

"(...) dla człowieka jedna rzecz jest najważniejsza - dach nad głową, miejsce, z którego można spojrzeć w przeszłość i radzić z nią sobie w teraźniejszości; zapominać to, co zasługuje tylko na zapomnienie." 

" Rzeczy znajdują swoje stałe miejsca. Niektórym ludziom zaś ciągle się wydaje, że dla nich nigdzie nie ma takiego miejsca."

"Złoty sen" Grażyny Jeromin - Gałuszka to dobra lektura na jesienne dni, gdy z tęsknotą wspominamy lato, pamiętając jednak jeszcze tak niedawne smaki, zapachy i kolory. To książka, która dzięki magii doskonałego pióra, przenosi nas do małego miasteczka pachnącego lipami i stawia twarzą w twarz z kobietami, które poprzez swoje błędy, dają nam lekcję, z której możemy skorzystać lub nie. My mamy wybór, tak jak i one miały; tylko ich życie już się wydarzyło na kartach powieści, a nasze wciąż jest w naszych rękach. 

"Wszystkie jesteśmy równie młode, co stare. Lata niewiele tu znaczą." 

Polecam gorąco na każdą porę roku! "Złoty sen" mądrej pisarki, Grażyny Jeromin - Gałuszka. 

Monika A. Oleksa 

Fot. Marcin Piotr Oleksa