Kamienne serce

Niecodzienne spotkanie w Nałęczowie - ja i Pan Prus; Fot. Marcin Oleksa

Końcówka sierpnia ma już w sobie nostalgię jesieni. Czuć to w powietrzu, które niesie chłód i zapach upadłych na ziemię liści, które nie potrafiły już dłużej utrzymać się na drzewach. Park jeszcze nie opustoszał, ale są pory kiedy po alejkach spacerują jedynie kaczki i łabędzie, w poszukiwaniu smacznego kąska. Lubię tę porę roku, chociaż jest w sercu jakaś tęsknota za rozpalonymi słońcem dniami i ciepłymi nocami, kiedy można do późna wsłuchiwać się w muzykę świerszczy. Może i mniej przysiada teraz przy mnie ludzi, ale jeśli już to robią, zostają na dłużej. Siedzimy tak razem; ja - w swoim surducie i meloniku jaki nosił Wokulski, i spragniony towarzystwa człowiek - z nieodłączną komórką, bez której wyjść z domu już nie potrafi. Siedzimy i milczymy; a czasami z tego milczenia rodzą się słowa. Bo przecież człowiek potrzebuje podzielić się nimi. Zawsze tak było. Antyczni filozofowie wyrzucali te słowa z siebie w swoich przemowach; moje pokolenie zapisało tomy, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami na temat toczącego się wokół nas życia i ludzi, którzy z tym życiem się zmagali; i współczesny człowiek też to robi. Wyrzuca z siebie krótkie, pojedyncze, chaotyczne słowa, bo na dłuższe i poukładane nie ma czasu. Tak, ludzie się zmieniają, ale ich troski pozostają niezmienne. Od zawsze człowiek najbardziej pragnął akceptacji i tęsknił za uczuciem, którym ktoś inny mógłby go obdarować. Miłość. Przyjaźń. Szacunek. Podziw. Czułość. Bliskość. Szczerość. Relacja człowieka do człowieka, która nie rani, tylko wspiera i pomaga dźwigać tę codzienność z godnością. 

Siedzę już na tej ławeczce od kilku dobrych lat. Siedzę i obserwuję to toczące się przed moimi oczami życie. Patrzę z zadumą na spacerujące po alejkach pary i ich potrzebę nieustannej bliskości. Trzymają się za ręce; często się przytulają; wymieniają spojrzenia, czasami nieśmiałe pocałunki. Nie boją się dotyku - zamierzonego, przypadkowego, delikatnego niczym muśnięcie. Nie wstydzą się uczucia wyglądającego oczami, i słów, które jeszcze ich łączą. Pamięć człowieka bywa jednak zawodna i krótka. Po kilku latach te same pary wyglądają tak, jakby zgubiły gdzieś w pędzie życia tę bliskość i nie potrafiły jej odnaleźć. Pośród nich jest milczenie lub monolog. Ręce chowają się w kieszeniach lub kurczowo trzymają przewieszonej przez ramię torebki. Spojrzenia unikają się, żeby nie prowokować kolejnej sprzeczki. Czułość przychodzi rzadziej. Czasami. A niektórym trudno ją w ogóle odnaleźć. Dwoje ludzi, którzy mieli być jednością, żyje osobno. Osobne konta w banku. Osobne pokoje. Osobne pasje i znajomi. Osobne pragnienia i plany, którymi nawet nie potrafią się już dzielić. Jedynie ten sam wspólny kredyt. Te same dzieci. Te same zmartwienia. I słowa, których brakuje i które nie potrafią już opisać uczuć i emocji. 

Serca, które przyspieszały na swój widok, kamienieją i coraz rzadziej ten drugi człowiek jest w stanie je poruszyć. Człowiek uodparnia się na człowieka i nie potrafi być już na niego wrażliwy. Zamiast odnaleźć w sobie wspólny rytm, serce uczy się samotności. Bo to wymaga mniejszego wysiłku; bo jest tylko biernym poddaniem się rzeczywistości, która wcale nie okazała się taka, jaką serce sobie wyobrażało. Bo co innego życie naobiecywało, a potem nie dotrzymało tych obietnic. 

A przecież: "Nikt nie ma dostępu

                    do tajemnicy człowieka

                    - za wyjątkiem serca.

                   Istnieje tylko jedna droga

                   do innych ludzi

                   - droga serca." Phil Bosmans

A ono nie może być z kamienia, bo nie poczuje i nie usłyszy wołania tej drugiej osoby, która jest obok mnie. 

Ech, tak sobie siedzę i myślę. Przysłuchuję się ludziom i obserwuję ich z ogromną ciekawością. Czasami chciałbym wstać, podejść cicho, ukłonić się uprzejmie i powiedzieć, że za bardzo się szarpią z tym, co niepotrzebne, nieistotne, niewarte tej złości i łez. Że zbyt wiele budują wokół siebie murów, które z czasem coraz trudniej skruszyć, a zbyt rzadko wyciągają ramiona, aby nimi kogoś objąć. Za wiele rzeczy zbyt łatwo przekreślają i nie chcą walczyć o to, co ważne. Za wiele błędów wytykają, a za mało dobrych rzeczy widzą w innych. Potrafią skrytykować, ale tak trudno im kogoś pochwalić. Tak wielu ludzi wobec siebie oziębło, stając się niczym ten posąg, w którym zostałem dla przyszłych pokoleń. 

A: "Żyć oznacza żyć z innymi.

     Bo czym właściwie jestem bez innych?

     Samotną, bezludną wyspą w morzu pełnym ludzi.

     Mam oczy, by zauważać innych,

     mam uszy, by ich usłyszeć,

     nogi, aby się do nich pofatygować,

     dłonie, by je ku nim wyciągać

     i serce, aby kochać." Phil Bosmans  

Więcej nie trzeba, 

Fot. Marcin Oleksa

  W imieniu Bolesława Prusa, swoimi i jego spostrzeżeniami podzieliła się Monika A. Oleksa 

Za podpowiedziany pomysł do napisania tego eseju, dziękuję Michałowi Świderskiemu, który zadał przy mnie takie pytanie:"Ciekawe, co taki pomnik może sobie myśleć? Gdyby ktoś kiedyś o tym napisał..." Napisałam. Dziękuję, Michał! 

Żyć, oznacza żyć z innymi

 

Bo czym właściwie jestem bez innych?

Mój syn i Bolesław Prus

Istnieje tylko jedna droga do innych ludzi - droga serca